گل یاس

اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز جان باختن حسین بن علی فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سوم شیعیان اطلاق می‌گردد. اربعین، مطابق نظر شیخ مفید در مسارالشیعه(مسار الشیعة، شیخ مفید، ص۲۶) و شاگردش شیخ طوسی در مصباح المتهجد(مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص۷۸۷)، زمان بازگشت اهل حرم از شام (دمشق) به مدینه است. همچنین بنا بر نقل ایشان، جابر بن عبدالله انصاری صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده‌است. ابراهیم آیتی نیز می‌نویسد: «جابر بن عبدالله انصاری … بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید»( بررسی تاریخ عاشورا، محمد ابراهیم آیتی، ص221). بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، زیارت اربعین می‌خوانده‌اند.» (دلیل بزرگداشت اربعین چیست، رسول جعفریان). زیارت اربعین تنها درباره حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه‌ای را نمی‌توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه عاشورا تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده‌است. (رک: اربعین در فرهنگ شیعه، سید محمد محسن حسینی طهرانی، ص۷۵ ) در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل می‌باشد.( https://fa.wikipedia.org).

روز بازگشت اسیران کربلا

مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ ه‍.ق در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا آمده‌اند. همچنین در این روز جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین (ع) آمده است. زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است که بنابر روایتی از امام حسن عسکری (ع) یکی از پنج نشانه مومن دانسته شده است.

در مورد زمان بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا پس از واقعه عاشورا سه نظر مطرح است: برخی معتقدند این زیارت در سال نخست روی نداده و بلکه به دلیل دوری مسافت، اصلا چنین زیارتی ممکن نبوده، زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. محدث نوری و شیخ عباس قمی طرفدار این نظریه هستند. علاوه بر این که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.

برخی ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای اهل بیت به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان ماه صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانسته‌اند. برخی دیگر، اربعین سال‌های بعد را زمان این رویداد شمرده‌اند.

برخی معتقدند که اسرای کربلا از شام به عراق رفته و در روز اربعین، یعنی ۴۰ روز بعد از واقعه عاشورا، به کربلا رسیدند و در آنجا جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنی هاشم را نیز دیده‌اند و پس از زیارت امام حسین (ع) به مدینه رفته‌اند. این نظریه در لهوف سید ابن طاووس به تصریح ذکر شده است. اینان معتقدند که این بازگشت ممکن بوده است و روایاتی که از این رویداد خبر داده اند، معتبرند. از جمله کتاب‌های مشهور در اثبات این نظر و پاسخ به مخالفان کتاب تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء (ع) نوشته سید محمد علی قاضی طباطبایی است.

( https://fa.wikipedia.org).

پیامبر خدا صلی الله علیه و اله وسلم در مسجد بود که آیه *فی بُیُوتٍ أذن اللهُ أن تُرفع و ُذکر فیها اسمُهُ* نازل شد “در خانه هایی که خداوند اذن داده که رفعت یابد و نام خدا در آنها یاد شود". نور ایه 36

مردی برخاست و پرسید: ای رسول خدا، این خانه ها کدام است؟ پیامبر صلی الله علیه و اله وسلم فرمود: خانه های پیامبران. ان گاه ابوبکر برخاست و گفت: یا رسول الله، آیا این خانه هم از آنهاست؟ (در حالی که به خانه ی فاطمه و علی علیهما السلام اشاره کرد). پیامبر صلی الله علیه و اله وسلم فرمود: آری، و از بهترین آنهاست.

سخن خداوند که “فی بیوت” فرموده است، ظرف است برای آیه ی پیشین که مثال تور الهی را همچون مشکاتی دانسته که در آن مصباح است… نوری که با ویژگی های مطرح شده در آیه آمده است، سرچشمه ی تابش آن نور، همین خانه هاست که خدا اذن فرموده که رفعت یابد، پس چگونه می شود که منزلت و کرامتی نداشته باشد؟!

کتاب سیمای عقاید شیعه، جعفر سبحانی، صص345_246.

امام علی علیه السلام می فرمایند:این قرآن است، پس آن را به زبان آورید، اما او هرگز سخن نخواهد گفت، بلکه من شما را از آن آگاه می کنم.

نیز فرمودند:قرآن ظاهرش زیبا و شگفت انگیز است و باطنش ژرف.

میزان الحکمه/ ج9/ص364.

امام علی علیه السلام: هرکس کار خود را به خدا واگذارد، خداوند کار او را به سامان آورد.

میزان الحکمه/ ج9/ص242.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند: تو تا زمانی قرآن می خوانی که تو را از گناهان باز دارد. پس اگر تو را باز نداشت، گویی قرآن نخوانده ای.

همچنین فرمودند: هیچ دیده ای نیست که از خواندن قرآن اشکش سرازیر شود، جز این که روز قیامت روشن شود.

میزان الحکمه/ ج9/ص357.